Şema Terapi, kişisel gelişim ve psikoterapi için kullanılan bir terapi yaklaşımıdır. Dr. Jeffrey E. Young tarafından geliştirilen bu terapi türü, bilişsel davranışçı terapiye dayalıdır, ancak daha derinlemesine ve uzun süreli bir yaklaşımı temsil eder. Şema terapisi, genellikle kişinin çocukluk döneminde oluşturduğu olumsuz düşünce kalıpları ve duygusal reaksiyonlar üzerinde çalışmayı hedefler. Bu terapi, bu olumsuz şemaları tanımlamayı, anlamayı ve değiştirmeyi amaçlar.
Şema terapisinin temel özellikleri şunlardır: Şemalar: Şema terapisi, kişinin çocukluk döneminde geliştirdiği, kendine, diğer insanlara ve dünyaya dair olumsuz, tekrarlayan düşünce ve inanç kalıplarını tanımlar. Bu şemalar, kişinin olumsuz duygusal tepkilerine ve davranışlarına yol açabilir.
Temel İhtiyaçlar: Terapi, kişinin temel ihtiyaçlarını (örneğin, sevgi, kabul, güven) tanımayı ve bu ihtiyaçları daha sağlıklı yollarla tatmin etmeyi amaçlar. Şema terapisi, kişinin bu temel ihtiyaçlarını yanlış veya sağlıksız yollarla tatmin etme eğilimini ele alır.
Şema Modları: Terapist, kişinin farklı durumlar veya ilişkiler içinde farklı "şema modlarına" girdiğini tanır. Örneğin, kişi ilişkilerde sürekli olarak kendini mağdur hissedebilir veya sürekli olarak kendini suçlu hissedebilir. Terapist, bu farklı şema modlarını tanımlamak ve kişiye daha sağlıklı bir denge oluşturmasında yardımcı olur.
Çalışma İlişkisi: Şema terapisinde, terapist ve hasta arasındaki çalışma ilişkisi büyük önem taşır. Terapist, kişinin güvenini kazanmayı ve kişinin şema modlarını anlamasına yardımcı olmayı amaçlar.
Duygusal Süreçler: Şema terapisi, kişinin derin duygusal süreçlerini ve travmatik deneyimlerini ele alır. Terapi sürecinde, kişinin bu duygusal süreçlerini ifade etmesi ve anlaması teşvik edilir.
Şema terapisi, kişinin daha sağlıklı bir benlik algısı ve daha olumlu ilişkiler geliştirmesine yardımcı olabilir. Bu terapi, özellikle kişilerarası ilişkilerde tekrarlanan problemleri olan veya kronik duygusal sıkıntılar yaşayan bireyler için etkili olabilir. Terapi, bir lisanslı terapist veya psikoterapist tarafından yönetilmelidir. Terapist, kişinin ihtiyaçlarına uygun bir tedavi planı oluşturur ve şemaları tanımlamak ve değiştirmek için çeşitli teknikler kullanır.
