Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir ?
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), tekrarlayan obsesyonlar ve kompulsiyonlar olarak bilinen iki temel özelliği içeren bir anksiyete bozukluğu türüdür. OKB, kişinin yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir ve günlük işlevselliğini zorlaştırabilir. İşte OKB'nin ana özellikleri:
Obsesyonlar: Obsesyonlar, kişinin zihinlerine sürekli olarak tekrarlayan, zorlayıcı ve anksiyete yaratan düşünceler, dürtüler veya imgelerdir. Bu obsesyonlar kişinin kontrolü dışında ve istenmeden ortaya çıkarlar. Örneğin, kirli olabileceğine veya hastalık taşıyabileceğine dair aşırı endişe duymak, cinsel düşünceler veya sayıların sürekli olarak tekrarlanması gibi obsesyonlar olabilir.
Kompulsiyonlar: Kompulsiyonlar, obsesyonlarla başa çıkmak veya olası bir felaketin önüne geçmek amacıyla yapılan tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemlerdir. Kompulsiyonlar, kişinin anksiyeteyi azaltma veya obsesyonları kontrol etme girişimleri olarak ortaya çıkar. Örneğin, elleri sık sık yıkama, kapıyı defalarca kontrol etme, sayıları tekrar tekrar sayma veya dua etme gibi kompulsiyonlar olabilir.
OKB, kişinin obsesyonlar ve kompulsiyonlar arasında bir tür zorlayıcı döngüde sıkıştığını gösterir. Kişi obsesyonlar nedeniyle anksiyete yaşar, bu da kompulsiyonları başlatır veya sürdürür. Ancak kompulsiyonlar genellikle obsesyonların neden olduğu anksiyeteyi geçici olarak azaltır ve bu nedenle kişi bu davranışları tekrarlar. Bu döngü, OKB'nin sıkıcı ve işlevselliği olumsuz etkileyen bir durum olmasına yol açar.
OKB'nin tedavisi vardır ve bu tedavi genellikle psikoterapi (terapi) ve bazen ilaçları içerir:
Bilişsel Davranış Terapisi (BDT): OKB'nin tedavisinde en yaygın kullanılan terapi türü BDT'dir. BDT, kişinin obsesyonlarını ve kompulsiyonlarını yönetmeyi öğrenmesine yardımcı olur. BDT, kişinin anksiyeteyi azaltmasını, irrasyonel düşünce kalıplarını tanımasını ve değiştirmesini sağlar.
İlaç Tedavisi: OKB'nin şiddetli vakaları için antidepresan ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar obsesyonlar ve kompulsiyonların şiddetini azaltmada yardımcı olabilir.
OKB tanısı ve tedavisi, bir psikiyatrist veya bir psikoterapist tarafından yapılmalıdır. Tedaviye erken başlamak ve düzenli olarak devam etmek, OKB semptomlarını kontrol etmekte önemlidir. OKB ile başa çıkmak için bireysel olarak özelleştirilmiş bir tedavi planı gerekebilir.